Wycieczka historyczna dla dzieci i młodzieży
11 czerwca 2018 r. w ramach projektu edukacyjnego „Rekonstrukcja historyczna w służbie edukacji regionalnej” uczniowie starszych klas ze szkół: w Brzączowicach, Dziekanowicach i Stadnikach (ponad 40 osób) wzięli udział w wycieczce autokarowej. Wyjazd zorganizował Oddział PTTK w Dobczycach oraz Muzeum Regionalne PTTK im. Władysława Kowalskiego. Wycieczkę prowadziło dwoje przewodników: Piotr Przęczek, Maria Topa oraz pracownik muzeum: Michał Kowalik. Głównym celem było zapoznanie uczniów ze śladami walk o niepodległość Polski na terenie trzech powiatów: wielickiego, myślenickiego i limanowskiego.
Zwiedzanie rozpoczęto od cmentarza w Wieliczce, gdzie uczestnicy na kaplicy cmentarnej zapoznali się z nazwiskami wieliczan, uczestników Powstania Styczniowego oraz z tablicą ku czci mieszkańców Wieliczki pomordowanych przez sowietów w Katyniu i łagrach. Następnie przeszli na cmentarz wojenny nr 381, jeden z większych w okolicy. Tutaj, po krótkich informacjach przewodników, uczniowie ciszą uczcili pamięć spoczywających żołnierzy, w większości z okresu I wojny światowej. Młodzież poznała przebieg walk, jakie miały miejsce w grudniu 1914 r. na niedalekim Wzgórzu Kaim. Zwiedzający byli również w alei ponad 30-tu dębów posadzonych ku pamięci mieszkańców ziemi wielickiej zamordowanych w czasie zbrodni katyńskiej. Wśród dębów odszukali drzewo i tablicę upamiętniającą por. Juliana Lichonia z Dobczyc. Uczęszczał on do szkoły średniej w Wieliczce i dlatego wieliczanie uczcili jego pamięć.
Z Wieliczki udali się szlakiem powstańców krakowskich do Łazan, gdzie na dziedzińcu zabytkowego dworu zostali zapoznani z jego dawnymi mieszkańcami, walczącymi o wolność w Powstaniu Listopadowym, Styczniowym oraz w II Brygadzie Legionów. W Łazanach biwakował oddział powstańców z roku 1846, maszerujący z Wieliczki do Gdowa. Stąd 26 lutego wyszli do bitwy z wojskiem austriackim, wspieranym przez podburzonych okolicznych chłopów. Z Łazanami są także związane postacie dwóch patriotów, uczestników walk o niepodległość: Ignacego Kruszewskiego (1799-1879) i Jana Dunin – Brzezińskiego (1883-1940).
Na cmentarzu parafialnym w Gdowie młodzież podeszła pod kopiec, który jest mogiłą 154 powstańców krakowskich. Tam przewodnik odczytał fragment relacji dowódcy austriackiego z przebiegu bitwy gdowskiej. Uczestnicy wycieczki zobaczyli również groby z I i II wojny światowej, mogiłę powstańca styczniowego oraz grób rodziny gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Na placu przed cmentarzem dwaj rekonstruktorzy historyczni (Michał Kowalik, Marcel Strupczewski), którzy od początku do końca wycieczki, mimo upału występowali w mundurach, zapoznali uczestników z umundurowaniem, wyposażeniem i uzbrojeniem żołnierzy polskich z 1939 roku oraz partyzantów Armii Krajowej. Repliki mundurów zakupione z grantu w przyszłości będą prezentowane na zamku dobczyckim.
Trasa wycieczki wiodła dalej do Pierzchowa, miejsca urodzenia gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Jadąc na miejsce, nie można było nie wstąpić do kościoła w Niegowici i złożyć hołdu św. Janowi Pawłowi II. W Niegowici przewodnik odczytał fragment rozdziału pt. „Na wiejskiej parafii w Niegowici” z książki Jana Pawła II „Dar i tajemnica”. W Pierzchowie wycieczkowicze wyszli na wzgórze pod pomnik upamiętniający miejsce urodzenia Jana Henryka Dąbrowskiego. Zwrócono uwagę, że w tym roku przypada 200. rocznica śmierci generała. Obok, tuż przy pomniku, znajduje się kopiec, usypany ku czci tego bohatera narodowego.
Kolejnym punktem wycieczki był Szczyrzyc, gdzie po krótkiej przerwie zwiedzający zobaczyli cmentarz wojenny nr 362 z okresu I wojny światowej oraz tablicę upamiętniająca wydarzenia z okresu II wojny światowej. W drodze powrotnej do Dobczyc zatrzymali się na cmentarzu w Wiśniowej, gdzie pod pomnikiem pomordowanych mieszkańców przewodnik opowiedział o tragicznych wydarzeniach związanych z pacyfikacja wsi dokonaną przez Niemców w 1944 r. Tutaj również młodzież ciszą uczciła pamięć ofiar, w tym 35 dzieci. Na pochwałę i uznanie zasługuje zachowanie uczestników, pełne powagi i skupienia w miejscach pamięci oraz duże zainteresowanie tematyką historyczno-patriotyczną.
Całość zadania „Rekonstrukcja historyczna w służbie edukacji regionalnej” była finansowana w ramach projektu „MOWES” – Małopolski Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej – Krakowski Obszar Metropolitalny” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego.
Autorzy:
Michał Kowalik
Piotr Przęczek
Maria Topa
