Co warto zobaczyć
Sala im. Władysława Kowalskiego
Sala wystawiennicza poświęcona Władysławowi Kowalskiemu – twórcy muzeum i pierwszemu kustoszowi. Dzięki jego staraniom mieszkańcy Dobczyc skupieni w miejscowym Oddziale PTTK przez lata odbudowywali zamek. W sali umieszczono tablicę pamiątkową poświęconą W.Kowalskiemu, a także fotografie archiwalne przedstawiające mozolną odbudowę, trwającą od lat 60 XX w.
Sala ta pełni także rolę sali konferencyjnej i widowiskowej.
Sala Historyczna
Sala ekspozycyjna przedstawiająca dzieje miasta Dobczyce oraz miejscowego zamku. W gablotach zaprezentowano m.in. kopie przywilejów królewskich nadanych mieszkańcom miasta (z zasobu AN Kraków). Ponadto w sali znajdziemy replikę armaty tzw. bombardy i makietę zamku.
Sala Pamięci Narodowej
Miejsce poświęcone historii I i II wojny światowej na terenie obecnego powiatu myślenickiego. Ukazuje wkład mieszkańców Dobczyc i okolic w walkę z okupantami. Wszystkie eksponaty w tej sali upamiętniają walki i ofiary mieszkańców Ziemi Dobczyckiej. Były one z pietyzmem przechowywane, a później ofiarowane muzeum.
Ekspozycję centralną stanowią militaria, czyli umundurowanie, wyposażenie i uzbrojenie z okresu dwóch wojen światowych. W sposób szczególny przedstawiono sylwetki żołnierza polskiego i niemieckiego z lat 1939-1945.
Sala Tortur – Loch więzienny
W dawnym zamkowym lochu więziennym urządzono zainscenizowaną salę tortur. Miejsce pracy kata, którego zadaniem było „badanie” podejrzanych i wykonywanie wyroków sądowych. Wyeksponowano różne rodzaje narzędzi tortur, w tym te wykopane w czasie prac archeologicznych. Dla osób szczególnie zainteresowanych tematem w sali znajduję się plansza z wypisanymi rodzajami kar za poszczególne przestępstwa.
Sala Tarasowa – Taras
Znajduje się w miejscu dawnej wieży obronnej. Do dzisiaj możemy podziwiać jej zarys. Miejsce to pełni rolę sali widowiskowej, odbywają się w niej zajęcia edukacyjne i warsztaty. Istniej możliwość wynajęcia sali na drobne imprezy.
Kaplica zamkowa
Prawdopodobnie w tym miejscu miało się znajdować jedno z wejść do warowni. Później przebudowano je na obiekt sakralny. To tutaj mieszkańcy i goście zamku uczęszczali na Msze św. i nabożeństwa. W głównym ołtarzu znajduje się obraz przedstawiający św. Kazimierza Jagiellończyka, patrona Ziemi Dobczyckiej. Przebywał on w zamku pobierając nauki u słynnego polskiego dziejopisarza Jana Długosza.
Sala Kominkowa – Ekspozycja Archeologiczna
W sali znajduje się ekspozycja archeologiczna pokazująca dzieje regionu od okresu neolitu do czasów nowożytnych. W gablotach umieszczono artefakty odnalezione podczas wykopalisk na terenie zamku i Starego Miasta w Dobczycach. Zwiedzając salę możemy zobaczyć bogato zdobione kafle m.in. z herbem Szreniawa (Drużyna) z pieców zamkowych, a także replikę kominka z czasów przebudowy zamku z gotyckiego na rezydencję renesansową.
Sala Hutnicza
W centrum ekspozycji znajduje się piec grzewczy podzielony przez archeologa dr Leńczyka na część północną, środkową i południową. Ponadto w sali znajdują się gabloty prezentujące dawne uzbrojenie wykopane w trakcie prac archeologicznych oraz naczynia liturgiczne z kaplicy zamkowej.
Możemy tutaj zobaczyć również dawny piec kaflowy.
Studnia – Spiżarnia
Na środku górnego dziedzińca znajduje się studnia wykuta w skale o głębokości 8 m. Najprawdopodobniej nie było w niej wody, ze względu na wysokość posadowienia budowli. Szyb przekształcono na zamkową „lodówkę” (spiżarnię). Pod warstwą lodu przechowywano w niej mięso i warzywa.
Otwór został odkryty dopiero w 1981 r. Na skutek wstrząsów góry, spowodowanych pracami saperskimi przy budowanie zapory, pokazały się jego zarysy i przeprowadzono tutaj prace wykopaliskowo -archeologiczne.
Dom pogrzebowy
Dom pogrzebowy to budynek, przy którego budowie wykorzystano oryginalne elementy domu mieszkalnego z 1927 r. Jest to budynek drewniany o konstrukcji zrębowej, kryty gontem. Zgromadzono w nim muzealia związane z dawnymi obrzędami pogrzebowymi. W środku można zobaczyć m. in. zabytkowy karawan konny z II połowy XIX w., dawne szaty liturgiczne w kolorze czarnym, chorągwie żałobne. Ponadto uzupełnienie ekspozycji stanowią mary, lichtarze oraz księgi liturgiczne używane w czasie pogrzebów w dawnych wiekach.
Karczma
Karczma to największy budynek drewniany w dobczyckim skansenie. Pochodzi z 1830 r. i został przeniesiony z Krzyszkowic koło Myślenic. Wnętrze karczmy zostało podzielone na kilka ekspozycji tematycznych. Pierwszy jest alkierz, gdzie zaprezentowano wygląd izby mieszczańskiej, zobaczyć też można typowe ubiory dobczyckich mieszczan. Kolejno zwiedzamy dawną kuchnie, zwaną ciemną izbą (czarną izbą). W środku zobaczymy m.in. obrzędową szopkę kolędniczą jak również wyposażenie kuchenne sprzed lat. Ostatnia ekspozycja przedstawia dawne zawody dobczyckie m.in. garncarstwo, szewstwo, krawiectwo, tkactwo, stolarstwo, wikliniarstwo itd.
Kurnik
Budynek dawnego kurnika pochodzi z 1890 r. Początkowo w środku urządzono dworski serownik, czyli pomieszczenie do wytwarzania i przechowywania serów. Został przeniesiony w 1984 r. do skansenu z majątku dworskiego w przysiółku „Gaik” w miejscowości Brzezowa. Na parterze znajduje się ekspozycja dawnych narzędzi rolniczych i sprzętu gospodarczego. Są to, m.in.: łopaty, widły drewniane, cepy do młócenia zboża, sochy, brony drewniane oraz inne dawne narzędzia rolnicze.
Kuźnia
Duża wozownia
Wozownia był to budynek gospodarczy do przechowywania wozów, sań i dużych maszyn rolniczych. W środku znajdziemy dawne wozy i sanie zarówno do transportu osobowego jak i towarowego. Naprzeciwko wozowni, pod zadaszeniem, umieszczono kierat konny do napędu maszyn rolniczych oraz pasiekę z ulami.
Mała wozownia
Mała wozownia to kolejny budynek gospodarczy na terenie dobczyckiego skansenu. W środku możemy zobaczyć dawne narzędzia rolnicze, m.in.: pługi, nożne żarna, wirówkę do miodu i inne. Do budowy wozowni wykorzystano elementy oryginalnych zabytkowych budynków.
