Nasze tematy edukacyjne w 2022 r.
- Zwierzyniec – pokazy etnograficzno-przyrodnicze na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej – prelekcje „Odkrywamy tajemnice pszczół”
- Między medycyną a magią – ludowe sposoby leczenia – Spotkanie edukacyjne „Dawne rośliny jadalne, lecznicze i uprawne”
- „W szkole dawnych zawodów” zajęcia edukacyjne oraz cykliczne spotkania ze świadkami przeszłości połączone z warsztatami rzemieślniczymi
- Konkurs plastyczny „Ślad tradycji w dobczyckim skansenie
- Filmiki edukacyjne udostępniane w Sali rzemiosł skansenu :”Powroźnictwo” i „Szewstwo” przygotowane z udziałem czynnego powroźnika i szewca z wykorzystaniem warsztatów i eksponatów skansenu.
- LALKA – powierniczka i przyjaciółka – warsztaty dla dzieci młodszych
Na początek, zwiedziliśmy skansen, rozmawialiśmy o dawnym życiu wiejskim, o obowiązkach i zabawach dzieci, o obrzędach, zwyczajach i tradycji.
Następnie zajęcia warsztatowe , dzieci wykonały piękne kwiaty i laleczki z własnych marzeń J
- ZOSTAĆ KSIĘŻNICZKĄ, ZOSTAĆ RYCERZEM
Niezwykła przygoda w Muzeum.
Zwiedzanie wzbogacone warsztatami plastycznymi.
Do dyspozycji dzieci mnóstwo kolorowych materiałów
Integracja, kreatywność, twórcze myślenie, zabawa
ODKRYWAMY TAJEMNICE PSZCZÓŁ – lipiec 2021 r.
Dlaczego miód jest zdrowy?
Ile pszczół jest w ulu?
Ile razy na minutę pszczoła porusza skrzydłami?
Jakie pszczoły są w ulu i kto w nim rządzi?
Jak długo żyją pszczoły?
Czy pszczoły porozumiewają się między sobą?
Takie zagadnienia oraz wiele innych ciekawostek o roli pszczół w przyrodzie były tematem prelekcji, która odbyła się w dobczyckim skansenie 24 lipca 2021 r.
Na początku prowadzący prelekcję opowiadał o miodobraniu. Zaprezentował przyrządy temu służące: podkurzacz, próchno wierzbowe, kapelusz zabezpieczający pszczelarza i miodarkę do odwirowywania miodu. Podkurzacz dał do rąk dzieciom, co spotkało się z dużym zainteresowaniem najmłodszych uczestników spotkania. Pokazał też świeżo zabudowaną ramkę, przyniesioną na tę okazję prosto z ula.
Opowiadał przy tym o życiu pszczół, przeplatając opowieści anegdotami, np. o tym jak pszczoły, podobno, pomagały pszczelarzom kawalerom w wyborze przyszłej małżonki, albo jak Tatarzy oblegający w 1621 roku Żółkiew, obrzuceni przez obrońców ulami pełnymi pszczół, w pośpiechu czmychnęli spod murów miasta.
W dalszej części pogadanki wymienił i omówił pozostałe korzyści, które oprócz miodu dają ludziom pszczoły. Mowa była o pyłku kwiatowym, mleczku pszczelim, czyli kicie pszczelim, co wielu uważa za największy pożytek z hodowli pszczół.
Ponadto można było się dowiedzieć, że w jednym roju pszczelim żyje od 20 tys. do nawet 100 tys. pszczół, pszczoły porozumiewają się za pomocą tańca i dźwięków. Taniec pszczół różni się w zależności od odległości do pożytku (jeden do 100 m, drugi taniec powyżej 100 m). Robotnica waży około 0,1 g, wracając z nektarem jest cięższa o połowę, zaś z pyłkiem o 1/3, podczas jednego lotu po nektar pszczoła odwiedza 50 – 100 kwiatów.
CZYM BAWIŁY SIĘ DZIECI NA WSI 100 LAT TEMU MAJ – CZERWIEC 2021
Jakie miejsca służyły do zabawy
Czy dzieci miały swoje obowiązki
Z czego wykonywano zabawki
Takie tematy realizowane są w Muzeum Regionalnym PTTK w Dobczycach w formie spotkań, prelekcji, warsztatów czy pokazów. Na początek zwiedzanie, historia i legendy. Następnie zajęcia i zabawy , wykonanie własnych zabawek. Zadanie realizowane jest w ramach projektu SPOTKANIA Z PRZESZŁOŚCIĄ W DOBCZYCKIM SKANSENIE wspieranego przez Gminę Dobczyce
Dziękujemy w imieniu uczestników 🙂
ŚWIADKOWIE PRZESZŁOŚCI 2020 r.
W 2020 r. w muzeum realizowane było zadanie pt.: „Świadkowie przeszłości”. Miało ono charakter edukacyjny i było efektem nowego spojrzenia na wartości kultury tradycyjnej po zrealizowanym projekcie „Skansenowa- systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu”. W ramach zadania odbyło się 6 spotkań otwartych, w których brali udział turyści odwiedzający muzeum zarówno indywidualnie jak i grupowo, 6 spotkań zorganizowanych dla grup młodzieży szkolnej, 2 spotkania związane z prezentacją twórczości ludowej oraz 2 prelekcje o dawnym rzemiośle. W sumie w przeprowadzonych prezentacjach i spotkaniach związanych z tym zadaniem wzięło udział 301 uczestników. W sytuacji Covid-19 musieliśmy dostosować realizację zadań do obowiązujących przepisów co wiązało się ze zwiększeniem naszego zaangażowania organizacyjnego, ale dzięki temu wszystko przebiegło pomyślnie. Prezentacje, prelekcje, pokazy, wpłynęły na podniesienie świadomości odbiorców o dawnym życiu, regionalnych zasobach kulturowych, tradycji i obrzędach. Dla młodego pokolenia były to często wiadomości całkiem nowe, dla starszego przypomnienie dawnego życia. Spotkania w skansenie stworzyły możliwość korzystania z zasobów kultury które posiadamy oraz dostrzegania wartości i potencjału kulturowego w naszym dziedzictwie.
Zadanie wspierane było przez Gminę Dobczyce.
SPOTKANIE ZE ŚWIADKIEM PRZESZŁOŚCI -POWROŹNICTWO
Jednym z rzemiosł prezentowanym w izbie cechów dobczyckiego skansenu jest powroźnictwo – rzemiosło polegające na wykonywaniu lin, powrozów czy sznurów.
Rzemiosło to jest rodzinnym zajęciem dla kilku pokoleń rodziny Różyckich z Dobczyc. Rozpoczął je Marcin Różycki w 1714 roku, a następnie zajmowali się nim kolejno: Mikołaj, Tomasz, Franciszek, Mieczysław i obecnie Tadeusz. Pan Tadeusz wykonuje sznury o różnym przeznaczeniu, uzdy konne, postronki i bicze. Na spotkaniu w naszym skansenie podzielił się z młodzieżą nie tylko wiedzą na temat powroźnictwa, ale także praktyczną prezentacją rzemiosła. Uczestnicy spotkania mogli sami sprawdzić na czym polega praca powroźnika oraz jak wykonuje się z paru cienkich sznureczków mocną linę. W nagrodę za pracę mogli zabrać własnoręcznie skręconą linę do domu.
Tradycyjne zwiedzanie Muzeum , zamku i skansenu, może zostać wzbogacone dodatkową ofertą lekcji muzealnych, wykładów, warsztatów czy spotkań tematycznych. Te ostatnie związane są głównie ze skansenem i nawiązują do kultury regionu – obrzędowości, zwyczajów, tradycji, życia i pracy mieszkańców.
„Zioła w kulturze ludowej” i ”Miodobranie” to tematy przygotowane przez naszych przewodników Marię Topa i Piotra Przęczka dla grup zwiedzających Muzeum.
Rośliny i zioła stanowiły ważny element kultury ludowej zarówno w życiu codziennym jak również w różnych obrzędach. Znana była ich moc i właściwości. Jedno z ważniejszych świąt, Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny obchodzone 15 sierpnia zwane jest do dzisiaj świętem Matki Bożej Zielnej – tego dnia powszechnie święci się zioła.
Na spotkaniach zapraszaliśmy do wejścia w świat roślin i ziół. Poznawaliśmy ich znaczenie i właściwości oraz informacje kto, gdzie i kiedy mógł je zbierać i jak stosować.
„Miodobranie” – te spotkania sprzyjały popularyzacji wiedzy o pszczelarstwie, hodowli pszczół oraz o dobroczynnych właściwościach produktów pszczelich.
W ekspozycji skansenu posiadamy szereg przyrządów, którymi posługują się pszczelarze. Można je było zobaczyć, dotknąć oraz posłuchać o pracy pszczelarza: podkurzaniu, podbieraniu miodu, odsklepianiu wosku czy odwirowywaniu plastrów.
Zadanie realizowane w ramach projektu „Spotkania ze świadkami przeszłości
w dobczyckim skansenie” wspierane jest przez Gminę Dobczyce.
SPOTKANIE ZE ŚWIADKIEM PRZESZŁOŚCI
We wtorek, 2 kwietnia 2019 r. odbyło się pierwsze w tym sezonie turystycznym spotkanie ze świadkiem przeszłości. Tematem przewodnim było „Szewstwo i cholewkarstwo w dawnych wiekach”, a gościem specjalnym pan Piotr Przęczek, mieszkaniec Dobczyc, syn cholewkarza.
Uczestnicy poznali zawody: szewca i cholewkarza, a także narzędzia, którymi rzemieślnicy posługiwali się w swojej codziennej pracy.
ZWIEDZANIE TEMATYCZNE – MARZEC 2019
W środę, 13 marca 2019 r. w dobczyckim Muzeum odbyło się zwiedzanie tematyczne „W poszukiwaniu przodków. Genealogia dla początkujących i zaawansowanych”. Było ono uzupełnieniem otwartego spotkania tematycznego, które odbyło się dzień wcześniej.
Uczestnicy poznali podstawowe definicje genealogiczne jak również metody i miejsca gdzie szukać informacji o przodkach.
Zwiedzający zapoznali się ze starodrukami, dawnymi drukami i księgami rękopiśmiennymi znajdującymi się w zasobie Muzeum. Zaprezentowano m.in. zabytkowe księgi liturgiczne oraz Księgi Protokołów Cechu Kuśnierskiego z Dobczyc z I połowy XIX.
OTWARTE SPOTKANIE TEMATYCZNE – MARZEC 2019
W dniu 12 marca 2019 r. w Muzeum Regionalnym PTTK im. Władysława Kowalskiego w Dobczycach, a dokładnie w skansenie, odbyło się otwarte spotkanie tematyczne „W poszukiwaniu przodków. Jak zacząć przygodę z genealogią ?” Młodzież zapoznała się z naukami pomocniczymi historii, a szczególnie z genealogią. Podczas prezentacji wyjaśniono podstawowe definicje jak również wskazano metody i miejsca gdzie szukać informacji o przodkach.
Po dużej dawce wiedzy teoretycznej, uczestnicy przystąpili do wykonania wywodów swoich przodków, popularnie zwanych „drzewami genealogicznymi”.
Prezentowana tematyka cieszyła się dużym zainteresowaniem przybyłych osób.
W dniu 21 lutego 2019 r. odbyło się kolejne z cyklu otwarte spotkanie tematyczne w dobczyckim skansenie. Uczestnicy zapoznali się z „Tradycyjnymi ozdobami bożonarodzeniowymi”. Najmłodsi uczestniczyli w warsztatach tworzenia ozdób choinkowych.
ZWIEDZANIE TEMATYCZNE – LUTY 2019
W dniu 21 lutego 2019 r.odbyło się kolejne z cyklu zwiedzanie tematyczne w dobczyckim skansenie. Uczestnicy zwiedzili budynek karczmy, a w nim m.in. czarną izbę (kuchnię), izbę cechów (gdzie poznali pracę dawnych dobczyckich rzemieślników) oraz alkierz.
W dniu 30 stycznia 2019 r. odbyło się pierwsze z cyklu otwarte spotkanie tematyczne w dobczyckim skansenie. Uczestnicy zapoznali się z „Dawnymi zwyczajami dorocznymi”, w szczególności zaś z obrzędowością okresu Bożego Narodzenia. Najmłodsi uczestniczyli także w warsztatach tworzenia ozdób choinkowych.
ZWIEDZANIE TEMATYCZNE – STYCZEŃ 2019
W dniu 30 stycznia 2019 r.odbyło się pierwsze z cyklu zwiedzanie tematyczne w dobczyckim skansenie. Uczestnicy zobaczyli jak zmienił się tzw. Dom Pogrzebowy oraz jak wygląda nowo zainstalowana wystawa.
Kultywowanie historii i tradycji w Muzeum Regionalnym PTTK w Dobczycach 2018r.
Zadanie obejmowało przeprowadzenie konkursu plastycznego dla dzieci
i młodzieży „Herbarz Dobczycki” dla uczczenia 55 lecia istnienia muzeum. Przedmiotem konkursu było wykonanie prac plastycznych przedstawiających herby właścicieli i dzierżawców Dobczyc. W czerwcu przeprowadzone były zajęcia muzealne z prelekcjami z udziałem młodzieży szkolnej gminy Dobczyce. Dzieci poznały historię miasta i zamku oraz uczestniczyły w zajęciach plastycznych związanymi z atrybutami królewskimi, rycerskimi, życia dworu królewskiego. W zajęciach i konkursie wzięło udział 250 dzieci.
Kolejne zadanie związane było ze 100 – leciem odzyskania przez Polskę niepodległości p.t. „Dobczyce na drodze ku wolnej Polsce”. Głównym celem zadania było upowszechnienie tradycji walk o niepodległość i suwerenność Polski ze szczególnym naciskiem na historię lokalną, a także upamiętnienie udziału mieszkańców Dobczyc i okolic w walkach o niepodległość.
ROK POLSKI W ZWYCZAJACH I TRADYCJI 2017r.
Podzieliliśmy nasze spotkania na obrzędy okresu zimowego, wiosennego, letniego i jesiennego. „Wędrówkę” po tradycjach ludowych rozpoczęliśmy od okresu adwentowego i wydarzeń z nim związanych. Następnie opowiadaliśmy o Świętach Bożego Narodzenia i związanych z nimi symbolami. Kolejno przyszedł czas na zwyczaje i obrzędy związane z okresem Wielkiej Nocy i Zielonych Świątek. Okres letni to m.in. święto M.Boskiej Zielnej i dożynki. Czas jesienny to święto M. B. Siewnej i zaduszki. Oprócz prelekcji wykonywaliśmy z dziećmi ozdoby świąteczne, palmy, przygotowywaliśmy koszyczki wielkanocne, stroiliśmy skansen na Zielone Świątki, wykonywaliśmy bukiety na Święto M.B. Zielnej. Zajęcia wzbogacone były w wypełnianie przygotowanych kart pracy i zabawy w przysłowia polskie związane z obrzędowością.
Oddzielnym tematem dla uczniów klas starszych szkół podstawowych były historyczne lekcje muzealne. Prowadziliśmy prelekcje z wykorzystaniem eksponatów Izby Pamięci Narodowej.
W okresie od maja do października zorganizowaliśmy wycieczki edukacyjne dla młodzieży szkolnej. Zapoznaliśmy dzieci z miejscowościami, wchodzącymi w skład naszej Gminy, ciekawymi miejscami i osobliwościami przyrody.
Z KULTURĄ KU TOŻSAMOŚCI 2016r.
W ramach zadania prowadziliśmy działania edukacyjne dla dzieci szkół podstawowych w Gminie Dobczyce. Obejmowały one przygotowanie prezentacji związanej z promocją zabytków i walorów Gminy, prelekcje i zajęcia. Uczestniczyło w nich 210 dzieci z klas I-III.
MOJA MAŁA OJCZYZNA 2015r.
Od czerwca do października prowadzone były zajęcia muzealne z prelekcjami
i zajęciami w skansenie. Ponadto zorganizowaliśmy wyjazdy edukacyjne, w trakcie których opowiadaliśmy dzieciom o naszej Małej Ojczyźnie, pokazując najbliższe otoczenie : miasto Dobczyce, zamek, skansen, mury miejskie, zaporę. Pojechaliśmy do Gminy Raciechowice i Jodłownik, pokazując stare kościółki w Raciechowicach
i Gruszowie, Diabelski Kamień i Pustelnię w Krzesławicach, kościół i Muzeum Szczyrzyckie oraz zapoznaliśmy dzieci z kulturą szczyrzycką, legendami
i podaniami.
TRADYCJA Z EKONOMIĄ SPOŁECZNĄ 2014r.
Celem realizowanego zadania było podniesienie świadomości mieszkańców w zakresie przedsiębiorczości, która wiązała się z przykładami tworzenia produktu lokalnego opartego na zasobach lokalnych.
Zadanie realizowane było na terenie 10 gmin Subregionu Małopolski. W projekcie wzięło udział 568 beneficjentów ostatecznych i około 2500 osób – uczestników imprez plenerowych.
„Oszczędzanie trudna praca lecz każdemu się opłaca” – to prelekcje zrealizowane w ramach projektu, które zaznajamiały młodego człowieka z ideą przedsiębiorczości . Przytaczaliśmy przykłady funkcjonowania spółdzielni uczniowskich, które pokazują, jak mogą być skutecznym narzędziem kształtowania postaw przedsiębiorczych.
Warsztaty – związane z próbą określenia i wykonania produktu regionalnego z wykorzystaniem zbiorów skansenu, służących do pokazania w jaki sposób można przystosować dawne przedmioty użytkowe i elementy zdobnicze do współczesnych oczekiwań odbiorców. Dzieci mogły dowiedzieć się jak dawniej robiono filc, a następnie wykonać z niego sowy w ramach zadania: „Mądra sowa wie jak oszczędzać – Drugie życie łatki –szmatki”.
„Od ziarenka do bochenka” –dzieci pod kierunkiem gospodyń samodzielnie wyrabiały ciasto na chleb, następnie degustowały swoje wypieki.
Stanowisko pracy z gliną – pokazało jak wykonywano przedmioty użytkowe z tego surowca.
W trakcie wyjazdów studyjnych, uczestnicy zapoznali się z historycznym dziedzictwem kulturowym subregionu Małopolski, gospodarstwami agroturystycznymi, a w ramach przedsiębiorczości odbyły się spotkania z przedstawicielami spółdzielni socjalnych oraz wizyty w tych spółdzielniach. W wyjazdach aktywizacyjnych uczestniczyło 161 osób, które zapoznały się z walorami turystycznymi i przyrodniczymi regionu oraz ich wykorzystaniem dla własnego rozwoju. Uczestnicy poznali dobre przykłady promowania produktu lokalnego i wyrobów rękodzieła. W trakcie spotkania uczestnicy mieli możliwość wzajemnego poznania się, wymiany doświadczeń w zakresie technik tworzenia swoich wyrobów i produktów tradycyjnych.
KRAKOWIACY I GÓRALE CZYLI Z PRZESZŁOŚCIĄ W PRZYSZŁOŚĆ 2013r.
Celem realizowanego zadania było pielęgnowanie i promocja rodzimej tradycji. Zadanie realizowane było na terenie 13 gmin. W Projekcie brało udział 740 beneficjentów ostatecznych i około 2000 osób – uczestników imprez plenerowych.
Wakacyjne warsztaty plastyczne dotyczące stroju krakowskiego i góralskiego, czyli ścierających się na naszym terenie dwóch kultur – obejmowały wykład i prezentację stroju, a następnie warsztaty wykonania strojów na zasadzie kolażu. Uczestnicy wykonywali szkice i projekty omawianych strojów następnie wyklejali je materiałami, z których szyje się „dorosłe” stroje. Kolejne prace to malowanie na szkle, wybranych strojów ludowych. Następnym etapem było wykonanie większego projektu gorsetu krakowskiego i góralskiego. Była to praca grupowa która wymagała współpracy i sprzyjała integracji grupy. Warsztaty zakończyła wystawa prac uczestników.
Warsztaty taneczne – tematyka została zaczerpnięta z dwóch regionów kulturowych: krakowskiego i podhalańskiego. Pierwszym etapem było wprowadzenie przez instruktora w tematykę i zakres tańca z jego charakterystycznymi elementami. W lipcu odbyło się 5 spotkań, w których uczestniczyło 20 dzieci i nauka krakowiaka. W sierpniu również 5 spotkań z 20 dziećmi i nauka tańca góralskiego. Finałem warsztatów był pokaz tańców na który zostali zaproszeni goście odwiedzający Muzeum.
We wrześniu i październiku 2013 r.zaprosiliśmy do skansenu w Dobczycach 520 dzieci z 40 opiekunami z 13 szkół. W ramach zajęć, zrealizowaliśmy temat dotyczący gwary naszego regionu, a zwłaszcza gwary góralskiej i stworzyliśmy wspólnie z dziećmi „Mały Słownik Gwary Góralskiej”.
Na stanowisku związanym ze strojem ludowym – regionalnym: krakowskim i góralskim dzieci zapoznały się z podstawowymi jego elementami. Te poszczególne elementy mogły same ubrać, dowiedzieć się jak się nazywają, jak ubierano się w zimie, a jak w lecie.
W trakcie wyjazdów studyjnych, uczestnicy zapoznali się z historycznym dziedzictwem kulturowym subregionu Małopolski, a zwłaszcza z rejonami góralskimi i krakowskimi ze szczególnym uwzględnieniem kultury, gwary, stroju i budownictwa.
Spotkanie z góralem z Murzasihla w jego izbie regionalnej – tu wycieczkowicze poznali historię góralszczyzny, charakterystyczne cechy stroju, gwary, nazw miejscowości, kultury, wypasu owiec, wycieczek po górach.Następnie odbyła się degustacja regionalnej kuchni, a aktywni właściciele gospodarstwa byli przykładem dobrego wykorzystania lokalnych produktów i stworzenia pomysłu na własny rozwój.
W rejonie krakowskim – dowiedzieliśmy się o tradycyjnych ubiorach krakowskich, które w chwili obecnej stanowią jedynie okazjonalny dodatek do różnego rodzaju imprez.
W wyjazdach aktywizacyjnych uczestniczyło 160 osób, które zapoznały się z walorami turystycznymi i przyrodniczymi regionu oraz ich wykorzystaniem dla własnego rozwoju. Poznały dobre przykłady promowania produktu lokalnego i wyrobów rękodzieła. W trakcie spotkania uczestnicy mieli możliwość wzajemnego poznania się, wymiany doświadczeń w zakresie technik tworzenia swoich wyrobów i produktów tradycyjnych. Imprezy i wyjazdy studialne podniosły świadomość dorosłych, którym również wskazały możliwości wykorzystania posiadanego potencjału do pozyskania dodatkowych środków utrzymania.
STAROPOLSKIM OBYCZAJEM NA WĘGIERSKIM SZLAKU 2012r.
Głównym celem zadania była integracja mieszkańców czterech powiatów subregionu Małopolski wokół tradycji regionu poprzez rozwijanie zainteresowań związanych z obyczajami staropolskimi, poznanie zapomnianych obrzędów regionalnych wzmacniających poczucie więzi kulturowej. Przeprowadziliśmy szeroką edukację w kierunku zwiększenia świadomości dzieci i młodzieży oraz lokalnej społeczności umożliwiającą rozpoznanie elementów tradycyjnych we współczesnym świecie, poznanie obyczajów najbliższego środowiska i specyfiki swojego regionu, aktywizację mieszkańców w kultywowaniu tradycji kulinarnych, edukacji w kierunku rozwoju agroturystyki i regionalnej wytwórczości rzemieślniczej.
Warsztaty taneczno – plastyczne – zajęcia przeprowadziliśmy na zamku w Dobczycach, związane one były z prezentacją staropolskiego tańca i ubioru. Tematyka warsztatowa została zaczerpnięta z dwóch epok historycznych: średniowiecza i renesansu, tak aby odpowiadała kontekstowi historycznemu związanemu z zamkiem.
Warsztaty wyjazdowe dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych do skansenu w Dobczycach – w celu przeprowadzenia zajęć związanych z obrzędowością regionu. Zajęcia związane były nie tylko z tradycją Świąt Bożego Narodzenia i Świąt Wielkiej Nocy, ale z całorocznymi zwyczajami i obrzędami jakie towarzyszyły naszym dziadkom, porównując je do zwyczajów obecnych. W zajęciach towarzyszyły osoby starsze, przekazując dzieciom swoją wiedzę i wspomnienia związane ze świętami.
Imprezy plenerowe zorganizowane były w celu prezentacji lokalnych produktów, rzemiosła, muzyki i obyczajów jakie były kiedyś charakterystyczne dla naszego obszaru. Prezentując lokalne wyroby, głównie członkinie Kół Gospodyń Wiejskich, twórcy, muzycy odszukali staropolskie receptury, zwyczaje, pieśni by zaprezentować je odbiorcom, którzy mieli okazję zobaczyć i skosztować.
Zadanie realizowane było na terenie 13 gmin – obszaru grupy Partnerskiej Subregionu Południowej Małopolski „Beskidek”. W projekcie wzięło udział 810 beneficjentów ostatecznych i około 2000 osób – uczestników imprez plenerowych.
Wyjazdy studialne dla mieszkańców obszarów wiejskich w tym członkiń Kół Gospodyń Wiejskich, twórców ludowych, zainteresowanych działalnością w zakresie kultywowania tożsamości lokalnej, posłużyły poznaniu różnych środowisk kulturowych i dały możliwość wymiany doświadczeń. Trasy prowadzone były szlakiem dawnych traktów handlowych z zachowanymi obiektami służącymi do ich obsługi i funkcjonowania; były to m.in. budynki dawnych karczm, zachowanych nielicznie w terenie. Ponadto odbyły się wizyty w gospodarstwach agroturystycznych zrzeszonych w lokalnych stowarzyszeniach, polecających produkty regionalne i tradycyjne na „Szlakach turystyki wiejskiej Małopolski”. Celem wyjazdów było zainspirowanie uczestników do wyrobu własnych produktów lokalnych, które tworzyłyby dobrą markę regionu. W trakcie spotkań uczestnicy mieli możliwość wzajemnego poznania się, wymiany doświadczeń w zakresie technik tworzenia swoich wyrobów i produktów tradycyjnych.
NATURALNIE NA ZAMKOWYM WZGÓRZU 2011r.
Celem realizowanego zadania była integracja mieszkańców czterech powiatów i promocja produktów wytwarzanych tradycyjnymi metodami stanowiącymi element dziedzictwa kulturowego i kulinarnego regionu – tzw. „powrotu do natury”. Zrealizowano to poprzez edukację dzieci i młodzieży szkolnej oraz lokalnej społeczności. We wrześniu i październiku 2011 r. zaprosiliśmy do skansenu w Dobczycach 530 dzieci z 47 opiekunami z 17 szkół Małopolski. Dzieci wraz z opiekunami poznawały zapomniane zawody i rzemiosła przedstawione przez przewodnika. W obiektach skansenu poznały dawne codzienne życie wiejskiej rodziny oraz zapomniane już często zwyczaje i tradycje regionu.
„Od ziarenka do bochenka” – zajęcia te umożliwiły dzieciom poznanie drogi jaką przechodzi ziarno rzucone w ziemię do momentu kiedy wypiekany jest chleb. Pod opieką gospodyni dzieci samodzielnie wyrabiały ciasto, formowały różnorodne pieczywo, dowiedziały się jak piecze się chleb, a następnie degustowały swojskie wypieki wzbogacone o wiejskie masło, które własnoręcznie wyrabiały.
„W pachnącym ogrodzie skansenu” – zajęcia dotyczyły zdrowego żywienia, wykorzystania ziół i przypraw rosnących w ogrodzie oraz degustacji zdrowej żywności, wytwarzanej w domowych warunkach, według starych receptur, ze składników pochodzących bezpośrednio od rolników. Zapraszaliśmy dzieci do przygotowanego dla nich stołu, gdzie w trakcie degustacji rozmawialiśmy o ich nawykach żywieniowych. Przedstawialiśmy zioła jako dodatki nie tylko smakowe, ale niosące pożytki dla zdrowia. Dyskutowaliśmy o walorach zdrowotnych naszych owoców i jarzyn, towarzyszyła nam również prezentacja ziół rosnących w ogródku obok skansenu.
Warsztaty tradycyjnego rzemiosła:
Garncarstwo – pod kierunkiem instruktorów dzieci wykonywały różne przedmioty, ozdabiały je, a następnie zabierały na pamiątkę do domów.
Bibułkarstwo – kolejne stanowisko pracy- dzieci wykonywały kwiaty i różne ozdoby, dekoracje związane z regionalną tradycją, do palm wielkanocnych, ozdób choinkowych, wieńców dożynkowych, kapliczek przydrożnych i własnych domów. Wykonywano przede wszystkim: maki, chabry i dzwonki.
Wyjazdy studyjne realizowane były poprzez wyjazdy przygotowane dla mieszkańców 13 gmin subregionu Małopolski, w trakcie których odbyły się wizyty w gospodarstwach agroturystycznych leżących na szlaku „Małopolska Wieś Pachnąca Ziołami” wyspecjalizowanych w zakresie uprawy i szerokiego wykorzystania ziół. Pobyt w gospodarstwie w Czorsztynie był wspaniałą okazją do spotkania z naturą oraz tradycją małopolskiej wsi, a także pozyskania wiedzy na temat zalet i wykorzystania ziół.
Wizyty na jednej z tras tradycyjnego rzemiosła tzw. „krakowskiej” były nie tylko tradycyjnym oglądaniem prac twórców, ale uczestnictwem w procesie tworzenia. Były to spotkania z artystami, warsztaty i pokazy na których zwiedzający mogli zarówno zobaczyć jak się tworzy sztukę, ale również spróbować własnych sił.
KULTYWOWANIE LOKALNEJ TOŻSAMOŚCI KULTUROWEJ W OPARCIU O ZACHOWANIE I OCHRONĘ DZIEDZICTWA KULTUROWEGO SUBREGIONU MAŁOPOLSKI 2010r.
W ramach tego zadania prowadzone były działania edukacyjne, wyjazdy studialne, uczestnictwo w imprezach regionalnych.
Działania Edukacyjne skierowane były do dzieci z szkół podstawowych, które mogły uczestniczyć w żywych lekcjach historii prowadzonych na zamku w Dobczycach. Uczestnicy zwiedzając muzeum z przewodnikiem, mogli dotknąć eksponatów, zobaczyć „prawdziwego rycerza”, posłuchać o historii regionu, życiu w Starym Mieście i zamku, kodeksie rycerskim.
„Lekcja ginących talentów” – to zajęcia warsztatowe w skansenie, na których dzieci zostały najpierw zapoznane z dawnym budownictwem, życiem mieszkańców dawnej wsi, a następnie spotkały się z twórcami ludowymi. Dzieci miały możliwość samodzielnego wykonania przedmiotów z gliny, bibuły, kartonu, materiału, słomy i sznurka. Dowiedziały się jak bielono chaty i same próbowały to wykonać. Zdobiły pomieszczenia skansenu ozdobami z bibuły tak jak dawniej wykonywali to mieszkańcy przy okazji różnych świąt.
Stanowiska zajęć: garncarstwo, bibułkarstwo, bukieciarstwo, wycinankarstwo, plastyka obrzędowa, malowanie – bielenie chałupy chłopskiej.
W zajęciach wzięło udział 13 gmin, po 40 dzieci z każdej gminy, z co najmniej trzema opiekunami, każdą grupą opiekował się przewodnik oraz pracowało 4 twórców ludowych. Odbyło się 13 spotkań poznawczo – twórczych.
Uczestnikami dwóch imprez plenerowych były gospodynie z Kół Gospodyń Wiejskich oraz stowarzyszeń wiejskich z terenu 13 gmin, twórcy ludowi, przedstawiciele regionalnego rzemiosła, turyści, goście, mieszkańcy regionu.
Wyjazdy studialne pokazały mieszkańcom rejonów wiejskich różne środowiska kulturowe. Służyły wymianie doświadczeń i integracji różnych środowisk. Uczestnicy w praktyczny sposób, poprzez kontakty z gospodyniami mogli zobaczyć jak wygląda działalność agroturystyczna, która przynosi efekty i jak można sprzedać produkty z własnego gospodarstwa.
SZLAKIEM KULTURY SUBREGIONU POŁUDNIOWEJ MAŁOPOLSKI 2009r.
W ramach tego projektu odbyły się zajęcia dla dzieci oraz imprezy plenerowe. Dzieci szkół podstawowych dwunastu gmin należących do Grupy Partnerskiej „Beskidek” uczestniczyły w żywych lekcjach historii pn. „Jak to drzewiej bywało”, odbywających się w jesiennej scenerii dobczyckiego zamku. Dzieci uczestniczące w warsztatach poznawały dawne zawody, pod okiem fachowców uczestniczyły w zajęciach lepienia z gliny, wyplatania z wikliny jak również robienia kwiatów i innych ozdób z bibuły. Wszystkie dzieci zwiedziły zamek oraz skansen w Dobczycach.
Uczestnicy imprez plenerowych zorganizowanych w dwóch gminach mieli okazję do zapoznania się z ofertą produktu lokalnego z terenu Małopolski, prezentacjami zapomnianych rzemiosł oraz repertuarem grup regionalnych zarówno dorosłych jak i dzieci. Działania te służyły odtworzeniu miejscowej tradycji i promocji kultury lokalnej.
